اوتیسم (Autism) یا در خود ماندگی، نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی کلامی غیر طبیعی مشخص می شود.اوتیسم ،نخستین بار درسال 1943 میلادی توسط روانپزشک انگلیسی لئو کارنر و با معرفی 11کودک مبتلا به اوتیسم صورت پذیرفت.
جهت تشخیص اوتیسم، لازم است که علائم رفتاری درتمام زمینه هایی که اشاره خواهدشد، قبل از سه سالگی در کودک موجود باشد. حتی دردوران شیر خوارگی هم ممکن است ،پدر ومادر متوجه علائمی شوند، اما تشخیص قطعی اوتیسم پیش از هجده ماهگی بسیاردشواراست، زیراتفاوت رفتاری که برای تشخیص اوتیسم به کار می روند، هنوز تا این سن تکامل نیافته است.
علائم و نشانه های اوتیسم
علائم این اختلال در سال های اول عمر بروز می کند و معمولا تا سه سالگی تشخیص داده می شود، ولی از بدو تولد وجود دارد و حتی در جشن تولد یک تا دو سالگی تشخیص داده شوند که این بچه ها در مقایسه با هم سن وسالان خود، متفاوت هستند.
- معمولا بیماری درسال دوم زندگی آشکار می شود ولی درموارد شدید، ممکن است در سال اول زندگی به شکل عدم برقراری ارتباط چشمی، لبخند زدن و عدم واکنش نسبت به شنیدن اسم خود، تظاهر یابد.
- اگرکودکی تا 12-18 ماهگی زبان باز نکرد و یا ارتباط اجتماعی کمی برقرار کرد، باید به اختلال اوتیستیک مشکوک شد.
- کودکان مبتلا به اوتیسم، رفتارها و علایم محدود تکراری دارند و در برابر تغییر مقاومت می کنند.
- علامت هسته ای و مرکزی این اختلالات، نقص در تعاملات اجتماعی یا ارتباطات اجتماعی است که بچه ها به صداهای اطراف وکارهای جالب، واکنش نشان نمی دهند و کودک علاقه ای به مشارکت با هم سن و سالانش ندارد و ترجیح می دهد، با اشیا به خصوص اسباب بازی های کوکی به تنهایی بازی کند.
علت اصلی اوتیسم، ناشناخته است اما معمولا چند ژن درایجاد آن دخیل اند ،با بررسی والدین و بستگان این افراد، متوجه تعاملات اجتماعی ضعیف در این افراد می شویم.
اوتیسم، یک وضعیت تعریف شده رفتاری است اما توسط چندین اختلال متفاوت شناخته شده وشناخته نشده مربوط به اختلال درعملکرد مغز، ایجاد می شود و بر رشد توانایی مغز برای به کار بردن اطلاعات تاثیرگزار هستند.
بیماری اوتیسم درپسران شایعتر بوده و حدود 4 برابر بیشتر از دختران است ولی در دختران، اختلالات طیف اوتیسم شدیدتر و همراه با عقب ماندگی ذهنی بیشتری است،البته تاکید کنیم که این استنباط قطعی نیست.
مشخصه اصلی اوتیسم، محدودیت شدید و بنیادی در چندین زمینه مهم رشد است که عبارتند از:
- تعامل وارتباط
- رفتار متقابل اجتماعی
- توانایی بهره گیری از تخیلات
نحوه بروز بیماری اوتیسم
تعامل اجتماعی
دشواری در تعامل متقابل اجتماعی، اغلب قابل توجه ترین جنبه اوتیسم است. نوزاد ممکن است حتی از سنین بسیار پایین در مواردی مانند تماس چشمی، حالت های چهره، ایما و اشاره، لحن های مختلف صدا دچار مشکل باشد.
بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم، هیچگونه رابطه متقابل احساسی یا اجتماعی ازخود نشان نمی دهد و شادی و ناراحتی خود را بروز نمی دهد و با پدر و مادر ،احساسات خود را شریک نمی شوند.
کودکان مبتلا به اوتیسم، به کودکان همسن خود، علاقه ای نشان نمی دهند و در صورت بروز علاقه در دوستیابی، در حفظ دوستان خود دچار مشکل می باشند.
ارتباط
بیماران مبتلا به اوتیسم، دچار تاخیر در صحبت کردن هستند؛ به طوری که نیمی از کودکان مبتلا به اوتیسم، هیچگاه شروع به حرف زدن نمی کنند.
طیف وسیعی از اختلال هم در صحبت کردن کودکان مبتلا به اوتیسم وجود دارد به طوری که :
- برخی تنها از کلمات کلیدی استفاده می کنند.
- برخی کلمات را به صورت صحیح به کار می برند اما اغلب اصطلاحات کلیشه ای را بدون توجه به موقعیت تکرار می کنند.
- برخی کودکان برای ابراز خواسته هایشان از اسم خود یا ضمیر دوم شخص به جای ضمیر اول شخص، استفاده می کنند؛ مثلا به جای اینکه بگوید:”من اسباب بازی می خواهم.” ،می گوید:”تام اسباب بازی می خواهد.” یا “اسباب بازی میخواهی.”
- تعداد کمتری دارای زبانی با رشد کامل هستند اما با این وجود در آغاز وادامه مکالمه دچار مشکل هستند.
رفتار
کودکان اوتیستیک، دارای مجموعه رفتار، علایق و فعالیت های محدودی می باشند که با الگویی تکراری به آنها می پردازند.
به عنوان نمونه، تمرکز شدید بر فعالیتی نظیر چرخاندن چرخ های یک ماشین اسباب بازی یا ردیف کردن اسباب بازی ها به دفعات متعدد دارند.
سایر تظاهرات بالینی اوتیسم عبارت است از :
- حساسیت غیرعادی به صدا ها
- دشواری در کنار آمدن با تغییرات
- وابستگی غیرعادی به اشیا
- گریه یا خنده نامتناسب
- بازی های غیر عادی
- بیش فعالی
- آگاه نبودن از خطرات
درمان اوتیسم
اوتیسم یک نقص عملکردی مادام العمر است و در حال حاضر هیچ گونه معالجه ای برای بیماری اوتیسم وجود ندارد، از سوی دیگر؛ بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم می توانند باتلاش های آموزشی زود هنگام و برنامه ریزی درست با طراحی مناسب در یک محیط ویژه، به رشد قابلیت های خود به صورت قابل ملاحظه ای دست یابند.
یکی از اهداف اصلی، کمک به کودک برای برقراری ارتباط عملکردی است.
آموزش باید بر آگاهی از شیوه های منحصر به فرد کودکان مبتلا به اوتیسم، متمرکز باشد.کودکانی که ضریب هوشی بالای 70 دارند و تا سن 5 تا 7 سالگی، ارتباط کلامی خوبی باسایر افراد دارند، پیش آگهی بهتری دارند.
کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز به آموزش های مختلفی نظیر آموزش گفتار و آموزش مهارت های اجتماعی دارند. درمان اوتیسم باید از سنین کم آغاز شود، زیرا مطالعات نشان داده است که انعطاف پذیری دستگاه عصبی در سال های اولیه بیشتر رخ می دهد، یعنی زمانی که مدارهای عصبی در حال رشد هستند و رشد عصبی درحال تنظیم شدن است.
اصطلاح انعطاف پذیری به توانایی دستگاه عصبی برای ساماندهی ساختار و عملکرد سلول های مغز در برابر تجربیات محیطی اشاره دارد.
پس از سنین 5-4 سالگی، رفته رفته انعطاف پذیری مغز کاهش می یابد بنابراین درمان اوتیسم، هرچه زودتر صورت پذیرد، انعطاف پذیری مغز بیشتر بوده و به این کودکان کمک می کند تا زندگی عادی تری داشته باشند.
مرکز شبانه روزی ارائه خدمات ومراقبت های بالینی در مهراپامه با دارا بودن تیم ومجموعه ای از افراد متخصص، باتجربه و آموزش دیده می تواند شما را در امر مراقبت از کودک دلبندتان که مبتلا به اوتیسم است، یاری نماید، اوتیسم شرایط ویژه ای است و کمک به بیماران مبتلا به اوتیسم وظیفه تک تک ماست.
تیم مهرپرستار آراد به خوبی بر دشواری ها وچالش های مسیر پیش رو واقف است و با کمک به شما تا حد زیادی، این مسیر راتسهیل می نماید، جهت کسب اطلاعات بیشتر وآگاهی از نحوه کار مجموعه سلامت اول با ما تماس حاصل فرمایید.