سردرد پس از پنجاه سالگی Headache After 50 به دلایل مختلفی بروز می نماید که ممکن است سالمند را دچار ناراحتی نماید .
از شایع ترین شکایت های مراجعان مطب ها و کلینیک های درمانی، سردرد می باشد.
سردرد پس از پنجاه سالگی ، بعد از کمر درد در جایگاه دوم شکایت های شایع قرار گرفته است و در سالمندان هم، روال کار به همین منوال است. شکایت از سردرد پس از پنجاه سالگی در افراد مسن اغلب تشخیص متفاوتی نسبت به افراد جوان دارد و مشکل مهم تری هم محسوب می گردد.
سردرد،به صورا ضرباندار، ثابت و تیرکشنده است و با مدیریت استرس، دارودرمانی و استراحت کافی و مناسب، قابل مهار است.
سردرد، دلیل اصلی غیبت از کار و مدرسه است و آسیب های اجتماعی زیادی را در زندگی فردی و اجتماعی فرد، وارد می سازد. برای برخی افراد، مبارزه مداوم با سردرد به ویژه سردرد پس از 50 سالگی، منجر به اضطراب و افسردگی می گردد.
سردرد پس از پنجاه سالگی به طور کلی به دو دسته سردرد اولیه و سردرد ثانویه طبقه بندی می شود:
۱.سردرد های اولیه
سردردهای هستند که به دلیل بیماری های پزشکی دیگر نباشند، مانند: سردرد های میگرن، تنشن و خوشه ای (کلاستر)
۲.سردرد ثانویه
مربوط به بیماری های دیگر مانند آسیب یا ضربه به سر، عفونت، استفاده بیش از حد از داروها است.
اگرچه سردرد اولیه در بزرگسالان مسن شایع است، سردردهای ثانویه به بیماری های زمینه ای مربوط می گردد، که در سالمندان هم شیوع بیشتری داشته و وابسته به سن قلمداد می شوند.
برای پزشکان بسیار مهم است که بدانند سردرد پس از پنجاه سالگی به علت کدام بیماری ایجاد شده است و درمان برحسب علت زمینه ای متفاوت خواهد بود، زیرا رفع علت زمینه ای به خصوص در افرادی با سردرد ثانویه، در بهبود و برطرف سازی سردرد بسیار موثر خواهد بود.
شیوع سردرد پس از پنجاه سالگی و سالمندان :
خوش بختانه سردرد در افراد مسن در مقایسه با قشر جوان، شیوع کمتری دارد اما شیوع پایین سردرد در بین افراد مسن، دلیل بر بی اهمیت بودن این شکایت نیست، لذا این بیماری را به خصوص در افراد مسن باید جدی بگیریم، به طوری که سردرد پس از 50 سالگی، دارای دلیل خطرناک بوده که نیاز به پیگیری و درمان به موقع دارد.
اگرچه شیوع سردرد بعد از سن 40 سالگی، کاهش می یابد، اما تخمین زده می شود، در افراد بالای 50 سال، از 12% تا 50% است و سردرد های مکرر در 17% افراد بالای 65 سال گزارش شده است،. این در حالی است که میزان خطر در سردرد افراد بالای 65 سال، حاکی از 10 برابر بودن این سردرد ها است.
سردرد پس از پنجاه سالگی از نوع تنشن:
شایع ترین نوع سردرد پس از پنجاه سالگی، سردرد تنشن است و شدت سردرد با افزتیش سن، کاهش می یابد. سردرد های تنشن درحدود 25% تا 35% کل سردرد ها را در بر می گیرد و به طور کلی سردرد های تنشن جز سردرد هایی است که عمدتا بیمار، به مراکز درمانی مراجعه نمی کند و به درمان های خانگی و مسکن هایی که در منزل هر فردی پیدا می شود، بستده می کنند.
میگرن از انواع سردرد پس از پنجاه سالگی:
بسیاری از افرادی که به نوعی سردرد جدید مبتلا شده اند اغلب احتمال می دهند که دچار میگرن شده اند که لازم است نشانه های آن را بشناسند. حدود 12 درصد آمریکایی ها میگرن را تجربه می کنند. حملات میگرن عود کرده و با درد ضربان دار مشخص می شود که معمولاً فقط یک طرف سر را درگیر می کند. افرادی که میگرن را تجربه می کنند به نور و صدا حساس هستند. آنها معمولاً حالت تهوع و استفراغ نیز دارند. میگرن، نوعی سردرد شدید است که معمولا بیش از 4 ساعت، طول می کشد.
شیوع میگرن :
اینو سردرد در خانم ها بیشتر اتفاق می افتد. سردرد های میگرنی، اغلب با افزایش سن، کاهش می یابند اما آن ها هنوز هم دومین نوع شایع ترین سردرد را در میان بزرگسالان را تشکیل می دهد، البته میگرن از جمله سردرد پس از پنجاه سالگی محسوب نمی شود و بیشتر در افراد و به ویژه خانم هایی مشاهده می شود که در سن 20 سالگی این سردرد ها را تجربه کرده اند.
به یاد داشته باشید که میگرن به ندرت در افراد مسن، شروع می شود. میگرن و سردرد پس از پنجاه سالگی عمدتا با افزایش سن، کاهش می یابد.
علاوه بر این نکته، بعد از 45 سالگی، شروع سردرد های تنشن و کلاستر (خوشه ای) هم نادر است، البته این بدین معنا نیست که سردرد های جدید بعد از 50 سالگی، اتفاق نمی افتد، این به معنای ساده، احتمال ثانویه بودن آن ها را نسبت به عامل دیگر، افزایش می دهد.
علت های ثانویه سردرد در افراد سالمند:
متاسفانه بسیاری از دلایل احتمالی سردرد بعد از50 سالگی، بسیار جدی است، اگرچه مهم است که به یاد داشته باشید که علامت سردرد، به معنای وجود قطعی سردرد نیست، صرف نظر از این نکته، اگر سردرد های مداوم یا شدید دارید، به شما توصیه می شود تا به پزشک مراجعه کنید
پزشک متخصص اعصاب یا نورولوژیست ، دلایل خوش خیم ، مانند استرس شدید یا مشکلات جسمی و دلایل بدخیم سردرد را بررسی می نماید.
نگرانی اصلی در مورد سردرد های ثانویه، خونریزی های مغزی است که در مورد افراد با سابقه بیماری زمینه ای فشار خون، است که لازم است حتما علت سردرد پس از پنجاه سالگی، در افراد مشخص شود،
علل ثانویه سردرد پس از پنجاه سالگی عبارتند از :
• خونریزی های ساب دورال
• خونریزی های اپی دورال
• خونریزی های داخل مغزی
• خونریزی های زیرعنکبوتیه
روش های درمان و پیشگیری ازسردرد پس از پنجاه سالگی :
این نکته را به خاطر بسپارید که بهترین روش درمان سردردها پیشگیری از بروز سردرد است، زیرا شروع سردرد و تحمل سردرد پس از 50 سالگی، پروسه ای دردناک است،
جهت پیشگیری از بروز سردرد پس از پنجاه سالگی، کافی است، موارد ذیل را رعایت بفرمایید :
• از استرس دوری کنید.
• خواب منظم و کافی داشته باشید و از کم خوابی و پرخوابی جلوگیری کنید.
• تغذیه مناسب و سرشار از میوه ها، سبزیجات و مغز های پسته، بادام و گردو را در برنامه غذایی خود داشته باشید.
• ورزش های سلامت روان مانند یوگا و مدیتیشن را حتما در برنامه خود، بگنجانید.
• از کار کردن طولانی و بدون وقفه خودداری نمایید و تا حد امکان، استراحت را در راس کارهای خود، قرار دهید.
آیا مشکل سردرد پس از پنجاه سالگی، یک بیماری ارثی است؟
زمینه ارثی سردرد، به ویژه در نوع میگرن، بسیار مشهود و ملموس است، به طوری که در خانواده هایی که کودکان دچار میگرن می شوند حتما یکی از والدین به میگرن مبتلا بوده است.
کودکانی که یک یا هردو والد آن ها دچار میگرن است، تا چهار برابر بیشتر در معرض ابتلا به سردرد میگرنی هستند.
علاوه بر زمینه ارثی، مصرف غذاهای خاص مانند کافئین، الکل، غذاهای تخمیرشده، شکلات ، پنیر، دود سیگار، بوهای شدید ناشی از مواد شیمیایی و عطرهای خانگی هم زمینه بروز سردرد را فراهم می سازد.
نقش پرستار در مراقبت از سالمند مبتلا به سردرد پس از پنجاه سالگی :
پرستار سالمند می تواند نقش موثر و امید بخشی را در نگهداری سالمندان درگیر سردرد پس از 50 سالگی ایفا نماید، همانطور که بالاتر اشاره کردیم، سالمندان لازم است بیش از قشر جوان و میانسال، مراقب زمینه بروز سردرد ها یا کنترل آن ها باشند.
رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزی، مغزها و گوشت سفید، پرهیز از مصرف فست فود ها و غذاهای حاوی نیترات، خواب منظم و کافی، دور از الکل و سیگار همه و همه می تواند، از عود سردرد پیگشیری نماید و زندگی شادی بخش و مفیدی را برای فرد، فراهم آورد.
موسسه پرستاری مهرپرستار آراد ، در زمینه مراقبت و پرستاری از سالمندان و کودکان و بیماران سال هاست که در حال فعالیت است و با دارا بودن مجوز از وزارت بهداشت و کادری ماهر و متخصص زمینه اعتماد هشمهریان گرامی فراهم آورده است. جهت برخورداری از مشاوره رایگان، با کارشناسان این مرکز تماس حاصل فرمایید.