عمل جراحی برای تمامی سنین استرس آور و دشوار است. این مشکلات در سالمندان بیش از دیگران است. با توجه به بیماری های زمینه ای سالمند و توانایی سالمند و همچنین نوع عمل جراحی، مراقبت پس از جراحی در سالمندان دارای اهمیت بالایی خواهد بود. باید به این نکته توجه کرد اگر سالمندان در دوران بهبودی بعد از جراحی مورد مراقبت و حمایت قرار نگیرد روند بهبودی آنها بسیار کند پیش می رود.
اگر سالمندان بعد از جراحی برای مراقبت از خود فعالیت های بیش از اندازه داشته باشند می توانندخود را در معرض اسیب های جدی قرار دهند.
وظایفی مراقب و پرستار در مراقبت پس از جراحی در سالمندان :
- تعیین زمان ملاقات با پزشک برای ارزیابی روند بهبودی بعد از جراحی
- کسب اطلاع از نشانه های خطرناک در صورت بروز بعد از مرخص شدن سالمند از بیمارستان
- کمک به جابجایی و حمل و نقل بیمار
- تهیه داروهای سالمند
- یادآوری منظم زمان مصرف داروها
- کمک به انجام فعالیت های شخصی سالمند مانند شست و شو نظافت خود
- کمک به انجام امور منزل
- کمک به تهیه غذای رژیمی برای سالمند بیمار
- مراقبت از محل جراحی و بخیه ها
- انجام اقدامات پیشگیرانه از زخم بستر
حضور یک مراقب و پرستار سالمند برای مراقبت از سالمند می تواند قبل از بستری شدن سالمند در بیمارستان هماهنگ شود. مراقبین سالمند را همراهی می کنند و تا دوران بهبودی کامل در کنار سالمند هستند.
مدیریت مصرف دارو
بسته به نوع جراحی پزشکان و متخصصین داروهایی را برای کاهش و تسکین درد و همچنین جلوگیری از بروز عفونت بعد از جراحی برای بیمار تجویز می کنند. مراقب سالمند بیمار با توجه به دز تعیین شده به سالمند مصرف داروها را یادآوری می کنند و سالمند را از نظر عوارض جانبی داروها تحت نظر قرار می دهند.
کمک به انجام فعالیت های روزانه
حضور و کمک یک مراقب سالمند بیمار حتی اگر جراحی انجام شده تهاجمی و وسیع نباشد نیز برای سالمند بدون فایده نیست. زیرا در برخی از افراد حتی عمل های جراحی کوچک نیز مانع انجام فعالیت های روزمره می شود. مراقب سالمند به او کمک می کند به درستی از تخت پایین برود، در زمان های مشخصی روی تخت جابجا شود، در پوشیدن لباس ها و استحمام به انها کمک می کنند.
نکته مهمی که در مورد سالمندان تنها وجود دارد این است که اعضای خانواده و نزدیکان شاید در روزهای اول سالمند را همراهی کنند اما به مرور باید به زندگی عادی خود برگردند و به ناچار سالمند مرحله بهبودی را به تنهایی سپری می کند. اما حضور مراقب سالمند در کنار او علاوه بر اینکه باعث آرامش خاطر اعضای خانواده می شود برای سالمند حمایت و توجه مداوم و علمی را به همراه خواهد داشت.
نیاز به مراقبت های مداوم و یا پاره وقت
با توجه به نوع جراحی پزشک مراقبت 24 ساعته و یا پاره وقت را توصیه می کند. خانواده ها می توانند بجای اینکه مسولیت مراقبت از بیمار را به صورت چرخشی به اعضای خانواده محول کنند، از مراقبین و پرستاران سالمند کمک بگیرند. مراقبین می توانند بنا به درخواست بیمار و توصیه پزشک به صورت 24 ساعته و یا در ساعات خاصی از شبانه روز به مراقبت از سالمند بپردازند.
تجهیزات و اقدامات مورد نیاز بعد از عمل جراحی در سالمندان
با توجه به نوع جراحی خانه را از قبل برای بیمار مناسب سازی کنید. اگر سالمند جراحی مانند تعویض مفصل انجام داده است باید تخت مناسب برای او تهیه شود یا اتاقی در طبقه پایین را برای او اماده کنید.
- با پزشک سالمند مشورت کنید و اگر سالمند نیاز به رعایت رژیم غذای خاصی دارد برنامه غذایی مناسب را برای او تهیه کنید.
- در صورت نیاز از قبل تهیه کپسول اکسیژن، توالت های سیار، صندلی حمامو … اماده باشند.
نکته های که باید در زمان مراقبت پس از جراحی در سالمندان توجه کرد:
- به دلیل بستری بودن سالمند و عدم تحرک به مدت چند روز بعد از عمل جراحی احتمال بروز سرگیجه و سقوط در سالمند وجود دارد. به همین دلیل مراقب سالمند باید در زمان راه رفتن و جابجای کاملا سالمند را مورد حمایت قرار دهد و در صورت نیاز واکر و یا عصا برای سالمند تهیه کند.
- در زمان خواب تا حد ممکن نزدیک سالمند بخوابید تا در صورت نیاز فورا متوجه بیدار شدن و نیاز سالمند شوید.
- در راه روها و مسیر رفت و امد سالمند چراغ ها را در طول شب روشن کنید تا مسیر کاملا مشخص باشد.
- دمپایی و جوراب مناسب برای سالمند تهیه کنید.
- به سالمند یاداوری کنید در زمان استفاده از سرویس بهداشتی در را قفل نکند.
- نظم را در خانه را رعایت کنید تا سالمند دچار آسیب نشود.