بیماری پارکینسون ، Parkinson disease که به اختصار PD شناخته می شود یک نوع بیماری پیشرفت کننده عصبی است که عمدتا بر روی حرکت اعضای بدن تاثیر می گذارد و همچنین می تواند به روی شناخت فرد تاثیر بگذارد. این بیماری نتیجه تخریب سلول های عصبی در قسمتی از مغز است که به نام گانگلیون پایه شناحته می شود.
بخش های مختلف مغز با ارسال سیگنال به یکدیگر کار می کنند و این سیگنال ها برای هماهنگی تمام افکار حرکات احساسات و حواس ها لازم و ضروری می باشد. وقتی تصمیم به حرکت می گیریم یک سیگنال از گانگلیون پایه به بخش تالاموس فرستاده می شود و پس از آن به کروتکس مغز و تمام بخش های مغز ارسال می شود . سلول های عصبی در مغز با استفاده از مواد شیمیایی ارتباط برقرار می کنند.
دوپامین یک ماده شیمیایی که انتقال دهنده عصبی است و در گروهی از سلول ها تولید می شود که برای انجام حرکات عادی ضروری است. وقتی این سلول های می میرند دیگر قادر به ساخت و تولید دوپامین نیستند بنابراین سیگنال های مربوط به حرکت ارسال نمی شوند . در زمانی که یک شخص شروع به تجربه علایم بیماری پارکینسون می نماید در حقیقت پنجاه درصد از سلو لهای تولیدکننده دوپامین را از دست داده است. مردم ممکن است علائم غیر حرکتی ناشی از ، از دست دادن سایر انتقال دهنده های عصبی را زودتر از ده سال قبل از علایم حرکتی متوجه شوند .
چه کسانی به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند:
جیمز پارکیسنون نام پزشکی است که اولین بار این بیماری را در سال 1817 تشخیص و نام گذاری نمود. این بیماری شایع ترین بیماری عصبی پس از آلزایمر می باشد . تعدا افراد مبتلا به بیماری پارکینسون در آمریکا در حال حاضر پانصد هزار تا یک میلیون و پانصد هزار نفر است که سالانه رقمی در حدود پنجاه تا شصت هزار نفر به این امار اضافه می گردد.
هچیگونه آزمون عینی برای تشخیص پارکینسون وجود ندارد، بنابراین میزان تشخیص نادرست این بیماری می تواند زیاد باشد. علی الخصوص وقتی که بیمار به پزشکی مراجعه نماید که به صورت تخصصی در خصوص این بیماری مشغول به فعالیت نمی باشد.
از انجایی که این بیماری بیشتر در افراد بالای شصت سال بروز می نماید پس بالا رفتن سن احتمال بروز این بیماری را جدی تر می نماید . اگرچه این بیماری در افراد مسن شایع تر است بعضی از افراد نشانه های این بیماری را در سنین کمتر از چهل سال تجربه می نمایند .
محققان تشخیص داده اند که خانواده هایی که افزایش ابتلا به این بیماری را نشان میدهند دارای نوعی ژن مرتبط با این بیماری هستند. به هر حال مبتلایان ژنتیکی به بیماری پارکینسون تعدادشان کم است و شامل 6 تا 8 درصد از افراد مبتلا را شامل می شود . اکثر افرادی که دچار پارکینسون میگردند هیچ کدام از اعضای خانواده شان دچار این بیماری نبوده است .
مطالعات اخیر نشان داده است که ممکن است ژن هایی پیش زمینه ای وجود داشته باشند که سبب گسترش بیماری پارکینسون در بدن می گردند. در حقیقت در معرض قرار گرفتن توسط تعدادی از سموم طی سال ها قبل از بروز علایم بیماری، ممکن است سبب بروز بیماری شود . یک فرضیه معمول در این مورد این است که ژنتیک تفنگ را پر می کند تاثیرات محیطی ماشه را می کشد…. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که ارتباطی بین بیماری پارکینسون و در تحت تاثیر قرارگرفتن توسط سمومی مانند علف کش ها ، سموم دفع آفات و سموم دیگر وجود دارد .
علایم بیماری پارکینسون
علایم بیماری در پارکینسون در تمام بیماران مشابه نمی باشد و علایم در طول زمان و شدت بیماری دچار تغییر می شوند . بیماران مبتلا به این بیماری علایم حرکتی و غیر حرکتی را نشان می دهند. به طور مشخص علایم حرکتی پارکینسون در ابتدا یک سمت از بدن خود را نشان میدهد و کم کم علایم به سوی سمت دیگر بدن بر انتشار می یابد. چهار نشانه شایع بیماری:
۱) ارتعاش دست و پا در حالت استراحت
۲) آرام شدن حرکت
۳) سختی حرکت (و خشک شدن) دست و پا یا بدن
۴) تعادل بد (تعادل ضعیف)
رو ش های مراقبت از مبتلایان به بیماری پارکینسون
مراقبت از کسی که دچار پارکیسنون است می تواند کار پر چالشی باشد. مخصوصا در زمانی که بیماری در حال پیشرفت است. پرستاران با تجربه در خصوص نگهداری از بیمار مبتلا به پارکینسون توصیه هایی کلی در مورد اصول نگهداری این بیماران بیان می کنند .
- آمادگی و اطلاعات کافی پیدا نمایید
- از مراقب و پرستار ماهر کمک بگیرید و تلاش نکنید که این مسئولیت را به تنهایی به عهده بگیرید
- تلاش نمایید که روابط خوبی را با فرد بیمار داشته باشید
- فرد مبتلا به این بیماری را تشویق نمایید که به خاطر کسانی که برایش مهم هستند مقاومت نماید و پایدار باقی بمانند.
- بیماری پارکینسون در مراحل ابتدایی بیشتر از نیاز به کمک های فیزیکی نیاز به حمایت عاطفی دارد. و این فرصت زمان مناسبی است که پرستار و اعضا خانواده در مورد این بیماری اطلاعات کافی را بدست اورند
- گاهی لازم است از لوازم کمک کننده در محیط خانه استفاده نمایید و خانه را تبدیل به محل امن و راحتی بنمایید. یک متخصص کاردرمانی می تواند به شما راهنمایی کافی رسانده و راه های امن سازی خانه را به شما اموزش دهد. با اینکار می توان از سقوط و صدمات احتمالی فرد جلوگیری نمود و زندگی روزانه ار برای فرد راحت تر کرد.
- ممکن است لازم باشد که مبلمان خانه را جابه جا نموده و فضا را به شکلی تغییر دهید که حرکت و جابه جایی برای فرد در خانه راحت تر باشد. نصب دستگیره یا لوازمی که باعث راحت شدن حرکت و جابه جایی می شود ضروری است .
- استفاده از فیزیوتراپی نیز می تواند سبب بهتر شدن شرایط فیزیکی و جلوگیری از خطر سقوط شود.
- بهتر است همواره فردی درکنار بیمار حضور داشته باشد که بهتر است از پرستار سالمند استفاده گردد اما اگر در شرایطی فرد بیمار تنها ماند لازم است وسایل ارتباطی نزدیک بیمار باشد که بتواند دیگران را از سقوط یا مشکلات خود مطلع سازد. به عنوان مثال به روی لباس فرد بیمار فرستنده ای نصب شود که هر زمان بتواند با این زنگ خطر به اطرافیان طلاع دهد .
- بهتر است در خصوص خرید لوازم مورد نیاز از خارج از خانه به بیمار کمک نموده تا در این موارد از خستگی و فشاربه فرد جلوگیری نمایید.
- ورزش برای همه انسان ها مفیداست اما اینکار مخصوصا برای افراد مبتلا به این بیماری مفید می باشد. تحقیقات ثابت کرده است که ورزش سبب استفاده بیشتر مغز از دوپامین می شود. ورزش سبب افزایش قدرت و تعادل و تقویت حافظه و افزایش کیفیت زندگی در افرادی با این شرایط می گردد
- کمک کنید تا این افراد احساس عادی بودن نمایند. بیماری پارکینسون میتواند در روند عادی زندگی فرد تداخل ایجاد نماید . بدلیل اینکه فرد مبتلا به شدت زیادی بر این بیماری و علایم آن تمرکز می نماید فرد بیمار ممکن است که دچار کاهش اعتمادبه نفس شود . لازم است با این افراد در مورد نقاط قوت زندگی صحبت نمود و تمرکز انها را از بیماری برداشت. به عنوان مثال با تماشای یک فیلم خوب و یا مطالعه یک کتاب زیبا می توان به بهبود شرایط کمک نمود
- صبور باشید : بیماری پارکینسون می تواند بر توانایی های شخصی بیمار مانند سرعت پیاده روی ، و صحبت کردن تاثیر بگذارد لذا لازم است در هنگامی که این افراد صحبت می نمایند صبور باشید و در هنگام مکالمه از صدای بلند و واضح استفاده نمایید تا متوجه صحبت های شما شود . استفاده از یک متخصص گفتاردرمانی می تواند برای بهبود حجم و قدرت صدای این افراد تمریناتی را به آنها بیاموزد و یک متخصص فیزیوتراپی می تواند در مهارت های حرکتی به آنها کمک کند. هنگام مکالمه یا رفتن به جایی با آنها ، صبور باشید. ممکن است پاسخ آنها به شما بیش از حد معمول طول بکشد. لبخند بزنید و با ارامش به صحبت های او گوش نمایید و سرعت اعمال خود را با آنها مطابقت دهید و به شدت از عجله نمودن بپرهیزید . اگر راه رفتن برای بیمار بسیار دشوار شده است ، آنها را ترغیب کنید که از واکر یا ویلچر استفاده کنند. اگر صحبت کردن یک چالش است ، از سایر شکل های ارتباطی – مانند پیام رسانی از طریق یک بستر آنلاین یا ایمیل یا پیامک استفاده کنید.
