چسبندگی روده در کودکان: آشنایی با علایم و عوارض این بیماری و راه های کنترل و درمان آن 

چسبندگی روده در کودکان intestinal obstructions  یک انسداد (گرفتگی) غیر فیزیکی به صورت کامل یا تقریبی در روده بزرگ یا کوچک است. انسداد روده را می توان به دو دسته فیزیکی و غیر فیزیکی تقسیم کرد. انسداد فیزیکی به این دلیل اتفاق می افتد که جسمی روده را مسدود کرده است و محتویات آن توانایی عبور از نقطه مسدود شده را ندارند.

این اتفاق میتواند به دلایل پیچیدن روده به خود، فتق، مدفوع فشرده، رشد غیر طبیعی بافت یا وجود اجسام خارجی باشد. در مقابل انسداد غیر فیزیکی که چسبندگی روده نامیده می شود، به دلیل متوقف شدن انقباضات ریتمیک (باعث حرکت محتویات داخل روده می شود) است.

شیوع چسبندگی روده در کودکان

تعداد افرادی که دچار انسداد یا چسبندگی روده می شوند 1 در 1000 است. چسبندگی روده مکینیوم (ماده ی سبز رنگ جنینی که نخستین مدفوع نوزاد را تشکیل می دهد) 9 الی 33 درصد چسبندگی روده در نوزادان را تشکیل می دهد.

علل و علائم چسبنگی روده در کودکان

چسبندگی روده اغلب به دلیل غفوت صفاق (غشای پوشاننده ی شکم) یا سایر عفونت های داخل شکم مانند آپاندیس اتفاق می افتد که یکی از دلایل عمده چسبندگی روده در کودکان و نوزادان است.

صفاق: صفاق یا شکم شامه در کالبد شناسی، غشاء نازکی است که دیواره های حفره شکم و بخش بزرگی از احشاء را می پوشاند و از بخش های مهم حفاظت می کند. می توان صفاق را به صورت بادکنکی در نظر گرفت که اعضای مختلف، از خارج به طرف داخل این بادکنک، فشرده شده اند.

یکی دیگر از دلایل شایع چسبندگی روده، اختلال یا کاهش خونرسانی به شکم است. بررسی روده هنگام جراحی شکم می تواند باعث متوقف شدن حرکت حلقوی روده شود. به همین دلیل افرادی که جراحی شکم انجام داده اند ممکن است دچار چسبندگی روده شوند.
بیماری های کلیوی هم می تواند یکی از دلایل چسبندگی روده باشد، به ویژه هنگامی که سطح پتاسیم خون کاهش می یابد (بیماری به نام هیپوکالمیا).

مواد مخدر و دارو های شیمی درمانی خاص مانند وین بلااستاین (ولبان و ولسار) و وین کریستین (اون کوین، وین کاسار پی.ای.اس،وینک رکس) می توانند سبب چسبندگی روده شوند. نوزادان مبتلا به فیبروز کیستیک به احتمال زیاد دچار چسبندگی روده مکونیوم (انسداد ماده ای سبز تیره در روده نوزادان تازه متولد شده.) می شوند.

وقتی روده توانایی فعالیت ندارد، علائم زیر رخ می دهد:

. گرفتگی شکم
. اتساع شکم (درد اغلب با افزایش اتساع افزایش میابد)
. حالت تهوع، استفراغ و اسهال
. عدم عبور گاز یا مدفوع
چه موقع به دکتر مراجعه کنیم
اگر کودک به طور مداوم اتساع شکم دارد و روده قادر به انجام حرکت عادی نیست و یا کودک شما هر یک از علائم چسبندگی روده مانند دل درد به صورت مداوم و یا ببوست مزمن را دارد حتما به دکتر متخصص مراجعه کنید.

تشخیص چسبندگی روده در کودکان

هنگامی که یک دکتر با گوشی پزشکی به شکم یک کودکی که به چسبندگی روده دچار است گوش می دهد، روده بسیار کم صدا یا حتی گاهی بدون صدا است. این اتفاق به این معنی است که روده از کار افتاده است. پزشکان با سی تی اسکن، سونوگرافی و پرتو ایکس از ابتلا بیمار به چسبندگی روده مطمئن می شوند.
توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) یک روش تصویر برداری است که در آن اشعه ایکس مقطع برای ایجاد یک تصویر سه بعدی از ساختار های داخلی بدن جمع آوری می شود.

اگر انسداد روده فیزیکی باشد، ممکن است آزمایشات اسیب زننده بیشتری مانند تنقیه باریم و ازمایشات جی.ال از روده فوقانی نیاز باشد. حتی گاهی اوقات آزمای خون نیز می تواند در تشخیص چسبندگی روده مفید باشد.

آزمایشات تنقیه باریم در مواقعی که بیمار به انسداد فیزیکی روده دچار است استفاده می شود ولی اگر بیمار به چسبندگی روده مبتلا باشد، این آزمایشات باعث افزایش فشار در بیمار می شود یا حتی گاهی بر محتوای روده او تاثیر می گذارد. در شرایطی که انسداد فیزیکی روده که شامل دستگاه گوارشی باشد (از روده کوچک به پایین) تشخیص داده شود استفاده از پرتو ایکس باریم منع می شود زیرا ممکن است باعث انسداد بیشتر شود. در این شرایط اول باید آزمایش تنقیه باریم انجام شود.

درمان چسبندگی روده در کودکان

بیماران اکثرا با بستری شدن در بیمارستان و با استراحت دادن به روده بهبود میابند. در بیمارستان استراحت دادن به معده را با غذا دادن از طریق داخل وریدی انجام می دهند. به روش این که با لوله به بینی و از بینی به گلو و از گلو به معده و با لوله ای مشابه در روده و سپس ضایعات به بیرون مکش می شوند.

در بعضی مواقع هم، مخصوصا مواقعی که انسداد روده فیزیکی است و یا مرگ (نکروز) در بافت معده وجود دارد، ممکن است جراحی نیاز باشد.

درمان جایگزین چسبندگی روده در کودکان

همان طور که می دانید بهترین کار پیشگیری قبل از درمان است. روده خود را با داشتن تغذیه ای سالم،سرشار از فیبر و کم چربی سالم نگه دارید. اگر شرایط شما اضطراری نیست می توانید از روش هایی مانند جوردرمانی یا هومیوپاتی و طب سنتی چینی استفاده کنید تا حرکت حلقوی روده را بهبود دهند.

مکش برای از بین بردن تجمع گاز، تحریک الکتریکی برای کمک به حرکت در روده و حالت ایستاده به خصوص برای بیمارانی که ممکن است مدت زیادی دراز کشیده باشند می تواند مفید باشد.

تغذیه بیمار پس از جراحی

پس از جراحی، عوارض ساده ی چسبندگی روده را با کم کردن غذای بیمار، مصرف مقدار کافی آب و کنترل هر گونه اختلال الکترولیت مانند پایین بودن پتاسیم کنترل کرد.

پیش بینی چسبندگی روده در کودکان

نتیجه بستگی به دلیل چسبندگی روده دارد. اگر چسبندگی روده به دلیل جراحی شکم باشد، معمولا چسبندگی روده موقتی است و بعد از 24 الی 72 ساعت بهبودی حاصل می شود. پیش بینی در مواردی که بافت روده از بین می رود سخت می شود و جراحی برای برداشتن بافت نکروز (بافت مرده روده) ضروری می شود.

در کودکان مبتلا به فیبروز سیستیک که در آنها چسبندگی روده مکونیوم (ماده ی سبز رنگ جنینی که نخستین مدفوع نوزاد را تشکیل می دهد) به سرعت بعد از تولد مشخص می شود. در پیش بینی باید به بیماری های زمینه ای هم توجه شود.

میانگین عمر بیماران فیبروز سیستیک 30 سال است اما دستاورد های جدید در درمان این بیماران باعث شده تا میانگین عمر آنها افزایش یافته است.

جلوگیری از چسبندگی روده

بیشتر موارد چسبندگی روده قابل پیشگیری نیستند. جراحی برای از بین بردن تومور یا دیگر انسداد های فیزیکی در روده به جلوگیری از عود پیشگری می کند.

نگرانی هایی در مورد تغذیه

در مواردی که عدم تعادل الکترولیتی علت چسبندگی روده است، باید علت اصلی عدم تعادل را درمان کنید که بسیاری از عوامل آن مواردی مانند استفراغ مزمن و اسهال، مصرف ناکافی آب و غذا و یا سوء مصرف ملین و دارو های ادرار آور (مانند افرادی که پرخوری عصبی دارند) است.

نگرانی های والدین از چسبندگی روده در کودکان

هنگامی که چسبندگی روده در کودک تشخیص داده می شود. والدین ممکن است نگرانی هایی راجب ضرورت عمل جراحی داشته باشند. اما باید بدانید که عمل جراحی برای شرایط اضطراری و برای بیمارانی که درمان های دیگر برای آنها کار ساز نبوده است انجام می شود.
پرخوری عصبی نوعی اختلال خوردن که علائم آن مواردی مانند پرخوری،استفراغ مزمن، اسهال، سوء استفاده از ملین ها و یا ورزش بیش از حد است.

شرکت مراقبتی مهر پرستار آراد با داشتن سال ها تجربه در امر خدمت رسانی به سالمندان ، کودکان و بیماران در منزل آمادگی دارد همچون گذشته با کادری مجرب و متخصص به ارائه خدمات مراقبتی در حوزه پرستار بیمار ، پرستار کودک و پرستار سالمند بپردازد.